Sử dụng rượu, bia không những nguy hiểm cho sức khỏe của bản thân người uống, gây ra những bệnh về tim mạch, huyết áp…, mà còn gây mất an toàn khi tham gia giao thông. Con số các vụ tai nạn giao thông do người sử dụng rượu bia gây nên ở nước ta thực sự đáng báo động và cũng đã tốn không ít giấy mực cho việc tìm ra giải pháp của các nhà chức trách. Tới đây, tại Đà Nẵng sẽ triển khai thí điểm dịch vụ “Người say rượu bia được gọi taxi miễn phí về nhà”. Hy vọng đây sẽ là tín hiệu mới trong việc giảm thiểu tình trạng tai nạn giao thông.
Taxi Tiên Sa đón khách tại nhà hàng Ecstasy, TP Đà Nẵng
Uống rượu từ lâu đã trở thành thói quen sinh hoạt của người dân. Song việc lạm dụng rượu-bia gây tác hại rất lớn cho sức khỏe con người. Đây cũng là một trong những trở ngại đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Khi có chất men trong người, người điều khiển phương tiện thường vượt sai quy định, đi sai phần đường, chạy tốc độ cao, lạng lách, không làm chủ được tay lái, phán đoán và xử lý tình huống kém. Một thực tế khác đáng lo ngại không kém trong việc sử dụng và lạm dụng rượu bia ở những người có trình độ học vấn cao đang có xu hướng tăng nhiều hơn. Nhất là tại khu vực thành thị, xu hướng sử dụng và lạm dụng rượu-bia nhiều hơn so với khu vực nông thôn.
Thực tế, số người không tự kiểm soát được hành động của mình sau khi uống rượu-bia rất lớn. Theo các chuyên gia y tế, với nồng độ cồn ở mức 0,05mg/1l khí thở, người uống đã bị giảm sút suy nghĩ và bị kích động nhẹ, nói nhiều; 0,1mg/1l khí thở, gặp khó khăn trong việc cầm nắm, đi lại vụng về; 0,2mg/1l khí thở, dễ bị ức chế, dễ giận dữ, đi lại loạng choạng. Nếu cao hơn nữa, tùy mức độ, người uống có thể bị lú lẫn, không nhận thức được mọi việc diễn ra xung quanh… Số người bị tai nạn, thậm chí bị chấn thương sọ não do điều khiển phương tiện sau khi sử dụng rượu-bia luôn ở mức cao. Báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, trong tổng số hơn 3,3 triệu ca tử vong có liên quan đến chất có cồn trên toàn cầu, có đến 15% số tử vong này do TNGT có nguyên nhân từ sử dụng rượu- bia. Cũng theo nghiên cứu của WHO, khi tiến hành khảo sát trên hơn 18.000 nạn nhân nhập viện do TNGT tại Việt Nam đã cho thấy, 36% số người lái xe máy có nồng độ cồn trong máu vượt ngưỡng cho phép, 66,8% số lái xe ôtô vi phạm quy định về nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện.
Để giảm thiểu những tai nạn đáng tiếc do uống rượu, bia gây ra, bên cạnh những hình thức tuyên truyền đến người dân, Nhà nước còn có những hình thức xử phạt rõ ràng. Điển hình như trong Luật Giao thông đường bộ quy định: cấm hoàn toàn việc sử dụng rượu, bia đối với lái xe ôtô khi tham gia giao thông và hạn chế đến mức rất thấp nồng độ cồn trong máu đối với người đi môtô, xe máy. Nghị định 34/CP/2010 cũng quy định mức phạt từ 4-6 triệu đồng đối với người điều khiển phương tiện mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80 mg/100ml máu hoặc vượt quá 0,4 mg/lít khí thở; phạt từ 2-3 triệu đồng với người có nồng độ cồn vượt quá 50-80 mg/100ml máu, hoặc vượt quá 0,25-0,4 mg/1 lít khí thở.
Tuy nhiên, tính hiệu quả của chính sách đó vẫn còn nhỏ, khi mà uống rượu, bia là thói quen “khó bỏ” của người Việt.
Đứng trước thực trạng này, mới đây Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia đã ký kết cùng một công ty taxi thí điểm mô hình “Nhà hàng an toàn giao thông – lái xe văn minh, trách nhiệm” giai đoạn 2015- 2018. Đà Nẵng là địa phương được chọn thực hiện giai đoạn 1 (từ tháng 7/2015 đến tháng 7/2016). Giai đoạn tiếp theo sẽ được triển khai tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
Theo đó, các nhà hàng tham gia vào chương trình này sẽ cam kết việc nhắc nhở, tuyên truyền khách hàng không nên điều khiển phương tiện giao thông khi sử dụng rượu bia. Khách hàng cũng được cung cấp dịch vụ trông giữ xe qua đêm bảo đảm tài sản cá nhân, và được hỗ trợ gọi dịch vụ taxi miễn phí thông qua ứng dụng GrabTaxi để về nhà.
Mục tiêu của chương trình nhằm hình thành thói quen “đã uống rượu, bia – không lái xe”. Các cơ quan chức năng, điểm kinh doanh đồ uống có cồn, doanh nghiệp vận tải cùng phối hợp phòng ngừa, kiểm tra, phát hiện, xử lý vi phạm giao thông về nồng độ cồn đối với người tham gia giao thông.
Chương trình “Nhà hàng an toàn giao thông – Lái xe văn minh, trách nhiệm” ra đời được kỳ vọng là một giải pháp hữu hiệu trong việc giảm thiểu tai nạn do uống rượu, bia gây ra, đồng thời, tạo sự đồng thuận trong xã hội nhằm thực hiện thành công các giải pháp của Chính phủ trong công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông.